قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان + [فایل pdf]

رونمایی بزرگ از قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان و شکل‌گیری چالش‌ها

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان تبلور «مالیات‌ستانی هوشمند» است. سامانه‌ای که قرار است طرحی نو دراندازد و دوران گذار از دوران حاکمیت مالیات‌ستانی سنتی به مدرن را سرعت بخشد و سیستمی متناسب با انقلاب چهارم صنعتی بنا کند. با اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، «ممیزمحوری» و «شخص‌محوری» به آرشیو تاریخ سپرده خواهد شد و می‌توان قدم به قدم به آرمان اجرای «عدالت مالیاتی» نزدیک شد. سامانه‌ای که قرار است ضمن پایان دادن به «فرار مالیاتی» به بنیان یک «اقتصاد شفاف» تبدیل شود. لازمه تحقق چنین هدف بزرگی، «اجرای خوب یک قانون خوب» است تا شاید بتوان جایگاه ایران را در شاخص‌های بین‌المللی ارتقا داد.

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان یک علامت سوال بزرگ

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان در واقع برای «پایان دادن به اقتصاد زیرزمینی» طراحی شد تا بر روی تمام «معاملات پنهانی» خط قرمز بکشد. به عبارت بهتر، سامانه مودیان مالیاتی با هدف شفاف‌سازی کلیه معاملات راه‌اندازی شد تا امکان هرگونه تخلفی از بین برود. این سامانه، یک پایگاه اینترنتی برای ثبت صورتحساب‌ها و اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات است. سامانه مودیان، پل ارتباطی مودیان با سازمان مالیاتی است زیرا با استفاده از این سامانه، سازمان مالیاتی می‌تواند آخرین گزارش‌های خرید و فروش مودیان را دریافت و از این طریق با مودیان تعامل کند.

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان ضرورت گریزناپذیر

سامانه مودیان برای «رفع چالشهای پیشین» و حذف بسترهای «اعمال نظرهای شخصی» رونمایی شد تا همه امور مالیاتی سیستمی و هوشمند شود و میزان مراجعه به سازمان امور مالیاتی به حداقل برسد. قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان هرچند در مهر ۹۸ به تصویب رسید اما همان زمان مجال اجرا پیدا نکرد. «ابهامات گسترده» و«وجود ذینفعان» عملیاتی کردن این سامانه را به تاخیر انداخت اما در نهایت این سامانه در «تیر ۱۴۰۱» با تاخیر چند ماهه رونمایی شد.
این «رونمایی» سازمان امور مالیاتی را وارد یک «مرحله سخت» کرد. زیرا سازمان امور مالیاتی موظف بود تا طبق ماده ۳ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان در کمترین زمان، امکان ثبت‌نام و صدور صورتحساب الکترونیکی را از طریق سامانه مودیان و دریافت فایل CSR را برای مودیان مالیاتی فراهم کند.

مشمولان قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان

از همان زمانی که سامانه مودیان میلاد خود را جشن گرفت. این سوال بارها مطرح شده است که چه افرادی باید در سامانه مودیان ثبت‌نام کنند. طبق این قانون، برای هر شخص حقیقی یا حقوقی مشمول اعم از خریدار و فروشنده و ارائه دهنده و پذیرای خدمات شامل کلیه صاحبان مشاغل، کارخانه‌داران و تولیدکنندگان، دارندگان کارت بازرگانی، مراکز آموزشی و درمانی، هتل‌داران، موسسات حمل و نقل، عمده فروش‌ها و فروشگاه‌داران، مشاغل ساختمانی، مراکز فرهنگی و هنری، وکلا، پزشکان و غیره یک کارپوشه همراه با حافظه مالیاتی در سامانه‌ ایجاد می‌شود و به این افراد مودی مالیاتی گفته می‌شود زیرا در سازمان امور مالیاتی پرونده دارند.

ثبت‌نام در سامانه مودیان چه مزیتی دارد؟

سالها این تفکر در جامعه نهادینه شده است که بهتر است تا هیچ اطلاعاتی در سامانه‌های دولتی ثبت نشود چون نه تنها منفعتی ندارد، بلکه به «دردسری عظیم» تبدیل خواهد شد. اما گویی سازمان امور مالیاتی بنا دارد تا این باور را تغییر داده و نشان دهد که می‌تواند مردم را منتفع کند. سازمان امور مالیاتی برای مجاب کردن تمام مشمولان برای ثبت نام در این سامانه، مزیت‌های بسیاری را برشمرده است. یکی از مهمترین مزیت‌های ثبت‌نام «عملیاتی شدن استرداد» است. با اجرای این قانون مشکل استرداد مالیات بر ارزش افزوده حل می‌شود. به کمک این سامانه اعلام می‌شود در پایان یک سال مالی، شما باید یک میلیون تومان بدهید یا یک میلیون تومان به شما استرداد شود.
اما دامنه این مزیتها، تنها به بحث استرداد خلاصه نمی‌شود، بلکه این امکان وجود دارد که هر فرد بتواند صورتحساب کلیه کالاها و خدمات و میزان مالیات بر ارزش افزوده را دریافت کرده و حتی آن را پیگیری کرده و اسناد مربوطه را رویت کند.

مهمتر اینکه، مصرف‌کنندگان نهایی که خریدهای خود را از فروشندگان مجهز به پایانه فروشگاهی و از طریق شبکه پرداخت بانکی انجام می‌دهند، مشمول جایزه نقدی خواهند شد. به عبارت بهتر، از هر ۱۰ صورتحساب الکترونیکی صادر شده برای مصرف کننده، یک صورتحساب به صورت قرعه‌کشی آنلاین انتخاب شده و ۲ برابر مبلغی که خریدار بر اساس آن صورتحساب به عنوان ارزش افزوده پرداخت کرده است، به حساب بانکی وی به عنوان جایزه واریز می‌شود.
البته سیستم مالیاتی کشور بیشترین بهره را خواهد برد و از مزیتهایی همچون افزایش سرعت و دقت، ارتقای شفافیت، کاهش هزینه برخوردار شده و می‌تواند از یک سازمان غیرمردمی به سازمان مردمی ارتقا پیدا کند زیرا اصل صحت و اعتماد به مودیان مبنای کار قرار گرفته که همین حجم زیاد کار را کاهش داده است.

مجازات عدم ثبت‌نام در سامانه مودیان

ثبت‌نام مودیان در سامانه، مزیتهای بسیاری دارد اما عدم ثبت‌نام هم می‌تواند تبعات سنگینی به دنبال داشته باشد. مودیان خاطی بر اساس ماده ۳۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده جریمه ده میلیون (۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال یا دو برابر مالیات و عوارض پرداخت ‌نشده تا موعد مقرر در قانون خواهند شد. همچنین بر اساس ماده ۲۲ قانون سامانه مودیان، عدم عضویت در سامانه مودیان معادل ۱۰ درصد مجموع فروش انجام شده از این طریق یا مبلغ ۲۰ میلیون ریال هرکدام که بیشتر باشد، مشمول جریمه می‌شوند. مهمتر اینکه، فرد خاطی، مشمول محرومیت از اعمال معافیت‌های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق‌های موضوع قانون مالیات‌های مستقیم در همان سال مالی خواهد شد که همین ضرر سنگین مالی را متوجه فرد خواهد کرد.

زمان ثبت نام در سامانه مودیان طبق قانون پایانه‌های فروشگاهی

بدنبال اجرایی شدن قانون در سال ۱۴۰۱ لازم است تا تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی در زمان‌بندی تعیین شده برای ثبت نام در سامانه مودیان و دریافت فایل CSR اقدام کنند. طبق زمان‌بندی اعلام شده، شرکت‌های عضو بورس و فرا بورس از اول آبانماه ۱۴۰۱، شرکت‌های دولتی و سایر دستگاه‌های اجرای ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری از اول دی‌ماه ۱۴۰۱؛ اشخاص حقوقی اول فرودین ۱۴۰۲، صاحبان مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده اول تیر ۱۴۰۲، صاحبان مشاغل گروههای اول و دوم؛ اول مهر ۱۴۰۲، کلیه اشخاص مشمول باقیمانده از اول دی ۱۴۰۲ باید کار ثبت‌نام خود را در سامانه شروع کنند.

صاحبان مشاغل گروه اول، افرادی دارای درآمد بیش از ۱۵۰ ملیارد ریال و افراد دارای کارت بازرگانی،کارخانه، واحد تولیدی، بیمارستانها، هتلها، صاحبان صرافی، موسسات حمل و نقل و فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستند که در این گروه قرار می‌گیرند اما افرادی با درآمد بین ۵۰ میلیارد ریال تا ۱۵۰ میلیارد ریال مودیان گروه دوم و مودیان گروه سوم افرادی با کسب و کارهای کوچک هستند که در گروه‌های فوق قرار نمی‌گیرند. به عبارت بهتر صاحبان همه مشاغل باید در این سامانه ثبت‌نام کنند تا مشمول مشوق‌های مالیاتی بشوند اما امکان دارد که در نهایت مستثنی شوند. مهمترین دستاورد این سامانه ایجاد یک بانک اطلاعاتی گسترده از صاحبان مشاغل است.

قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان اقدامی بزرگ

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان با هدف اصلاح رویکردهای اشتباه گذشته طراحی شده است تا به وضعیت اقتصاد کشور سر و سامانی داده شود و به این ترتیب بتوان ضمن پایان دادن به فرار مالیاتی بستر مناسب را برای تحقق عدالت مالیاتی فراهم کرد.